2011-7-25 දින බෞද්ධයා රූපවාහිනිය ඔස්සේ ප්‍රචාරය වූ වස්සාන ධර්ම මාලාවේ ධර්ම දේශණාව ඇසුරින් සකසන ලදී

රථ විනීත සූත්‍රය

මජ්ජිම නිකායේ මූල පන්නාසකය

දේශකයන් වහන්සේ පූජ්‍ය බුද්ධංගල ආනන්ද හිමි.

බුදුරජාණන් වහන්සේ රථ වීනීත සූත්‍රය දේශනා කරන්නේ රජ ගහ නුවර කලන්දක 

නිවාපය නමින්ද හඳුන් වන වේළුවනාරාමයේදී භික්ෂූන් වහන්සේලා පිරිසක් අරඹයායි. 

මේ සූත්‍ර යේ කියැවෙන්නේ සප්ත විශුද්ධිය ගැනයි.

 අශ්ව රථ  පේළියක් මුල් කර ගෙන දේශනා කරන ලදී.

භික්ෂූන් විසින් දශ කථාවේ යෙදිය යුතු බවත් දෙතිස් කථාවෙන් වැළකිය යුතු බවත්  පැහැදිලි කරමින් මෙමදේශනාව පැහැදිලි කරන ලදී. භික්ෂුවක් විසින් නිරන්තර පැවැත්විය යුතු යයි උන් වහන්සේ පැහැදිලි කල දශ කථා නම්,

1.     අල්පේච්ඡතාව

බොහෝ දේ පරිහරණය නොකර සීමිත ද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණයක් පරිහරණය කිරීමට හුරු පුරුදු වීම තුළින් සරළ ජීවිතයක් ගත කිරීමේ අගය ගැන කථාකිරීම.

2.     සන්තුට්ඨිකතාව

ලද දෙයින් සතුටු වීම. යම් යම් දේ ලැබුනැයි කියා හෝ ලැබුනොත් හොදයැයි කියා හෝ  නොසිතා ලද දෙයින් සතුටු වීම ගැන කථාකිරීම.

3.     පවිවේකතාව

කණ්ඩායම් වශයෙන් නොව හුදෙකලාව විවේකයෙන් පසුවීමේ වටිනාකම ගැන කථා කිරීමයි.

4.     අන්‍යයන් හා මිශ්‍රනොවීම

      තෙමේ අන්‍යයන් හා මිශ්‍ර නොවී මිශ්‍ර නොවීමේ අගය පවසන්නේය.

5.     ශීලය

සිල් ආරක්ෂා කිරීම පිළිබඳ කථා කිරීම හෙවත් ප්‍රාතිමොක්ෂ සංවරශීලය,ආජීව පාරිශුද්ධ ශීලය,ඉන්ද්‍රිය සංවර ශීලය,ප්‍රත්‍ය සන්නිශ්‍රීත ශීලය, යන චතුපාරිශුද්ධ ශීලය ගැන කථා කිරීම.

6.     සමාධිය

භාවනා වැඩීමෙන් සමාධිය උපදවාගැනීමේ හා සමාධිගත වීමේ ශ්‍රේෂ්ඨ බව පිළිබඳ කථා කිරීම.

7.     ප්‍රඥාව

ධර්මානු ධර්ම ප්‍රතිපදාවෙන් යෙදීමෙන් ප්‍රඥාව පහළ වන බව හා ඒ පිළිබඳ අන්‍යයන් දිරිමත් කිරීම.

8.     වීර්යය

     තෙමේ පටන් ගත් විර්යයෙන් කටයුතු කරමින් අන්‍යයන්ටද එහි අගය කියා පායි.

9.     විමුක්තිය අර්හත් ඵලය

     තෙමේ අර්හත් ඵලයට පත්ව විමුක්තිය ලැබීමට කවර ක්‍රියා මාර්ගයක් ගත යුතුද යනාදී වශයෙන් කථා කිරීම.

10.                        විමුක්ති ඤාණ  දර්ශණය

තමන් විසින් ලබාගත් විමුක්ති විමුක්ති ඤාණ  දර්ශණ ඥනය පිළිබඳ කථා කිරීමෙන් අන්‍යයන් දිරිමත් කිරීම.

මෙම කථා ගැන බුදුන් වහන්සේ ප්‍රකාශ කළ විට එක් භික්ෂුවක් ඉදිරිපත්ව මෙවන් දශ කථාවෙන් යුත් භික්ෂුන් වහන්සේ නමක් තමන් අතර සිටින බව ප්‍රකාශ කළේය. එනම් මන්තානි පුත්ත පුණ්ණ  තෙරුන් වහන්සේය. උන්වහන්සේ අඤ්ඤා කොණ්ඩඤ්ඤ රහතුන් වහන්සේ ගේ ගෝල නමකි. මන්තානි පුත්ත පුණ්ණ තෙරුන් දිනක් සුනාපරන්ත දේශයට යාමට බුදු හිමියන්ගෙන් අවසර ඉල්ලීය. එම දේශයේ වැසියන් දරුණු පුද්ගලයන් බැවින් බැනීමට පහර දීමට ජීවිත හානියට පවා ඉඩ ඇති බැවින් එසේ නොයන මෙන් උන්වහන්සේ වදාරණ ලදී. පුණ්ණ තෙරුන් වහන්සේ ඔවුන් තමන්ට බැන්නොත් ගැහුවේ නැත කියාද, ඔවුන් තමන්ටගැහුවොත් පොලු මුගුරු වලින් පහර දුන්නේ නැත කියාද, පොලු මුගුරු වලින් පහර දුන්නොත් අවි ආයුධ වලින් පහර දුන්නේ නැත කියාද, එසේ කළොත් මරනය සිදුකලේ නැත කියාද, මරන සිදු කිරීමට කටයුතු කලහොත් ජීවිතයෙන් නිදහස් වුනා නේදැයි කියාද සිතා සිත සතුටු වන බව කීය.

මේ පුවත ඇසූ සැරියුත් තෙරුන්, පුණ්ණ තෙරුන් සැවැත් නුවර අන්ධ වනයට වැඩම කළ අවස්ථාවේ එතැනට වැඩම කරන ලදී. ආගිය පුවත් විමසීමෙන් පසු සැරියුත් තෙරුන් පුණ්ණ තෙරුන් ගෙන් ආයුස්මත්නි ඔබ වහන්සේ බ්‍රහ්ම චරියාවේ යෙදෙන්නේ සීල විසුද්ධිය (ශීලයේ පිරිසිදු බව) සඳහා දැයි විමසීය. පුණ්ණ තෙරනුවෝ නැත ස්වාමීනී යයි පිළිවදන් දුනි. එසේ නම් චිත්ත විසුද්ධිය(සිතේ පිරිසිදු බව) සඳහා දැයි විමසීය.නැත ස්වාමීනී යි පිළිතුරු දුන් පසු එසේ නම් දිට්ඨි විසුද්ධිය( නාම රූප දෙක දෙක ඇති සැටි දැකීම) සඳහා මහන දම් පුරන්නේදැයි විමසිය.එයටද නැත ස්වාමීනී යයි කී කළ එසේ නම් කංඛා විතරණ විසුද්ධිය (නාමරූප පිළිබඳසැක දුරු කිරීම) සඳහා බ්‍රහ්ම චර්යා රකින්නේ දැයි විමසීය. එසේත් නොවන බව පුණ්ණ තෙරුණුවෝ ප්‍රකාශ කළ කල්හි සැරියුත් හිමියන් විමසන්නේ එසේනම් මග්ගා මග්ග ඤාණ දර්ශණ විශුද්ධිය (මඟ නොමඟ දැනීම) සඳහාද? නැත ස්වාමීනී යයි කී කල්හි එසේ නම් ප්‍රතිපදා ඤාණ දර්ශණ විශුද්ධිය (මුදුන් පැමිණි විදර්ශනා ඥානය සහ සත්‍යානුලෝමික ඥානය සඳහා දැයි විමසූහ.පුණ්ණ තෙරුණුවෝ එසේද නොවන බව ප්‍රකාශ කළහ.එසේ නම් ඤාණ දර්ශණ විශුද්ධිය(සෝවාන් ආදී සතර මාර්ග) සඳහා දැයි විමසූ විට උන්වහන්සේ ප්‍රකාශ කරන්නේ ඒ කිසිවකටත් නොවන බවයි.

එවිට උන් වහන්සේගෙන් විමසන්නේ කුමක් සඳහා බ්‍රහ්ම චර්යාවේ හැසිරෙන්නේදැයි විමසූහ. පුණ්ණ තෙරුන් කියන්නේ අනුපාදිශේෂ නිර්වාන ධාතුව සඳහා බවයි. මේ ප්‍රකාශයට සැරියුත් තෙරුන් පුදුමයට පත්ව සප්ත විශුද්ධියෙන් තොරව නිර්වාන ධාතුවක් නොමැතියැයි කියා එසේ නම් ඔබ බුදුරජුන් වෙත මහණ දම් පුරන්නේ සප්ත විශුද්ධියෙන් තොරවවූ අනුපාදිශේෂ පරිනිර්වාන ධාතුවක් සඳහා දැයි විමසා සිටි සේක.නැත ස්වමෙීනී යයි කියි. මේ අවස්ථාවේදී පුණ්ණ තෙරුන් වහන්සේ පවසන්නේ ස්වාමීනී ඔබ වහන්සේට උදාහරණයකින් මෙය පැහැදිලි කරන්නම් කියා මෙසේ උදාහරනය ඉදිරි පත් කළේය.කොසොල් රජතුමා  ඉතා ඈත ගමක කටයුත්තකට යාමට සූදානම්ව එම මාර්ගයේ ස්ථාන 6 ක අශ්ව රථ 6 ක් සූදානම් කළ සේක.පළමු රථයෙන් තරමක් දුර ගමන් කර වෙහෙසට පත් අශ්වයා මුදා හැර දෙවන රථයෙන් ගමන ආරම්භ කළේය.එම අශ්වයාද තෙවන ස්ථානයේදි මුදා හැර ඊලඟ  රථයෙන් ගමන් කරයි.මෙසේ සියළු රථවලින්  වේගයෙන් ගමන් කර අවසන් රථයෙන් නියමිත තැනට යයි.කවුරුන් හෝ මේ ගමන පැමිණියේ මේ රථයෙන්දැයි ඇසුව හොත් එසේ යයි කියයි.තමන් රථ අතහැරිය බව හෝ කරත්ත හතකින් පැමිණි බව හෝ නොකියයි.සප්ත විශුද්ධියෙන් අනුපාදිශේෂ නිර්වාණයට පත්වෙන්නේද ඒ ආකාරයට මයි. ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අවසාන ඉලක්කයට යනවා හැර එකින් එකට මාරු වන බවක් නොපෙනේ .එබැවින් උපාධානයන් අල්ලා ගැනීමක් සිදු නොවේ යයි ප්‍රකාශ කළ සේක.සැරියුත් තෙරුන් සාධු සාධු කියා සතුට ප්‍රකාශ කළහ. මේ අවස්ථාවේදී ඔබ  වහන්සේ කවුදැයි කියා පුණ්ණ තෙරුන් විමසීය.ඒ වන තුරු සැරියුත් හිමියන් හඳුනාගෙන නොසිටි සේක.තමන් වහන්සේගේ නම උපතිස්ස බවත් සැරියුත් නමින්ද ආමන්ත්‍රනය කරන  බවත් පැවසූහ.

මේ අවස්ථාවේ පුණ්ණ හිමියන් බොහෝ සෙයින් කම්පාවට පත්ව මේ මහා පුරුෂයෙකු සමඟ නේද මා මේ කථා කරන්නේ යි වහාම සැරියුත් හිමියන් වන්දනා කොට සමාය අයැද සිටියහ.මේ තෙරුන් වහන්සේ සප්ත විශුද්ධිය මනා කොට විස්තර කරන ලද බව ත් උන්වහන්සේ අති දක්ෂ භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් බවත් සැරියුත් හිමියෝ ප්‍රකාශ කළහ.දෙදෙනාම මහත් සේ සතුටට පත්වූහ.